چرا از گاز نیتروژن در یخسازی استفاده میشود ؟

 گاز نیتروژن در یخسازی |  سپهر گاز کاویان تولید کننده و تامین کننده گازهای خالص وترکیبی دارای گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران می باشد.جهت خرید گازهای خالص و ترکیبی تماس بگیرید.02146835980 – 09128699025

گاز نیتروژن چیست؟

نیتروژن با نماد شیمیایی N₂، یک گاز بی‌رنگ، بی‌بو، بی‌مزه و غیر‌قابل‌احتراق است که حدود 78٪ از جو زمین را تشکیل می‌دهد. این گاز یکی از مهم‌ترین عناصر در طبیعت و صنعت است و به دلیل خواص بی‌اثر بودن شیمیایی، در طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی، آزمایشگاهی، غذایی و پزشکی استفاده می‌شود.

انواع گاز نیتروژن

نیتروژن صنعتی

استفاده در صنایع مکانیکی، شیمیایی، نفت و گاز، و فلزکاری.

نیتروژن با خلوص بالا  (High Purity)

کاربرد در صنایع الکترونیک، آزمایشگاهی، دارویی و مواد غذایی.

نیتروژن مایع  (LN₂)

کاربرد برای سرمایش سریع، انجماد، نگهداری نمونه‌های زیستی و… .

کاربردهای گاز نیتروژن

1. در صنایع غذایی

بسته ‌بندی تحت جو اصلاح ‌شده (MAP) برای افزایش ماندگاری محصولات

جلوگیری از اکسید شدن مواد غذایی و حفظ طراوت

2. در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

تزریق به مخازن نفت برای افزایش فشار و استخراج بهتر

تخلیه خطوط لوله از گازهای قابل اشتعال

اینرت‌سازی محیط‌ها برای جلوگیری از انفجار

3. در پزشکی و داروسازی

استفاده از نیتروژن مایع برای کرایوتراپی (منجمد کردن بافت‌های بیمار)

نگهداری نمونه‌های زیستی و سلولی در دمای بسیار پایین

4. در آزمایشگاه‌ها

به عنوان گاز حامل در کروماتوگرافی گازی (GC)

ایجاد محیط بی‌اثر در واکنش‌های شیمیایی حساس به اکسیژن

5. در صنایع الکترونیک

جلوگیری از اکسیداسیون در فرآیند لحیم‌کاری

شست‌وشو و پاک‌سازی قطعات حساس

6. در فلزکاری و جوشکاری

جلوگیری از اکسید شدن سطح فلز در جوشکاری TIG یا  MIG

اینرت کردن فضا در کوره‌ها و فرآیندهای حرارتی

تولید گاز نیتروژن

نیتروژن عمدتاً به دو روش تولید می‌شود:

تقطیر جزء به جزء هوا (Cryogenic Air Separation)

متداول‌ترین روش برای تولید نیتروژن صنعتی و با خلوص بالا

شامل سرد کردن هوا تا دمای بسیار پایین و جداسازی اکسیژن و نیتروژن

روش‌های غیرکرایوژنیک (مانند PSA یا غشایی)

برای تولید نیتروژن در محل (On-site Generation)

مناسب برای مصارف پیوسته با حجم متوسط تا بالا

چرا از گاز نیتروژن در یخسازی استفاده میشود ؟

استفاده از گاز نیتروژن در یخسازی به دلایل فنی و ایمنی متعددی انجام می‌شود. نیتروژن به‌ویژه در قالب نیتروژن مایع در کاربردهای صنعتی و خاص یخ‌سازی، خصوصاً در صنایع غذایی، آزمایشگاهی و فناوری‌های نوین مورد استفاده قرار می‌گیرد. دلایل استفاده ازگاز نیتروژن در یخسازی را می‌توان به‌صورت زیر توضیح داد:

1. سرمایش فوق‌العاده سریع (کرایوجنیک)

نقطه جوش نیتروژن مایع در حدود منفی 195.8 درجه سانتی‌گراد است، که بسیار پایین‌تر از دمای انجماد آب است. به همین دلیل، از نیتروژن مایع برای:

استفاده از گاز نیتروژن در یخسازی برای انجماد سریع مواد غذایی (IQF)

استفاده از گاز نیتروژن در یخسازی برای ساخت یخ فوری یا یخ خشک نمایشی

استفاده از گاز نیتروژن در یخسازی برای تولید یخ در دمای پایین‌تر از روش‌های سنتی استفاده می‌شود.

2. یخ‌سازی بدون آلودگی یا مزه

نیتروژن گازی بی‌بو، بی‌رنگ، و بی‌مزه است، بنابراین در صنایع غذایی:

بافت و طعم مواد غذایی را تغییر نمی‌دهد

آلودگی شیمیایی یا میکروبی منتقل نمی‌کند

از ورود هوا یا رطوبت اضافی جلوگیری می‌کند

3. فرآیند بدون نیاز به کمپرسور یا سرمایش مکانیکی

برخلاف یخ ‌سازهای سنتی که نیاز به کمپرسور، مبرد و برق دارند، نیتروژن مایع:

خود به‌ صورت مستقیم باعث انجماد سریع می‌شود

هزینه‌های نگهداری و مصرف برق را کاهش می‌دهد

قابلیت حمل و استفاده سریع در موقعیت‌های مختلف دارد

4. کاربرد گاز نیتروژن در یخسازی نمایشی و رستورانی

گاز نیتروژن در یخسازی ، در برخی از رستوران‌ها و شیرینی ‌فروشی‌ها از نیتروژن مایع برای:

گاز نیتروژن در یخسازی برای تهیه بستنی فوری

ایجاد جلوه مه‌آلود (استیم) در نوشیدنی‌ها

گاز نیتروژن در یخسازی سریع و زیبا روی میز مشتری استفاده می‌شود.

5. استفاده گاز نیتروژن در یخسازی پزشکی و آزمایشگاهی

در آزمایشگاه‌ها ازگاز نیتروژن در یخسازی برای:

منجمد کردن نمونه‌های زیستی، پلاسما، بافت، سلول

ساخت یخ‌های تخصصی برای حفظ دما در حمل نمونه‌ها استفاده می‌شود.

خطرات گاز نیتروژن

1. خفگی

مهم‌ترین خطر نیتروژن، به‌ویژه در فضاهای بسته، جایگزینی اکسیژن هوا است.

تنفس در محیط‌هایی با درصد پایین اکسیژن (زیر 19.5%) می‌تواند به از دست دادن هوشیاری، آسیب مغزی یا مرگ منجر شود.

نیتروژن بدون هشدار و بدون بو جای اکسیژن را می‌گیرد و فرد متوجه کاهش اکسیژن نمی‌شود.

2. سوختگی سرمایی

نیتروژن مایع دارای دمای بسیار پایین (حدود -196°C) است.

تماس مستقیم با پوست یا چشم می‌تواند موجب یخ‌زدگی بافت‌ها، سوختگی شدید و حتی نکروز بافتی شود.

3. ترکیدگی و انفجار مکانیکی

افزایش فشار در مخازن ذخیره گاز نیتروژن یا ظروف نیتروژن مایع ممکن است منجر به انفجار فیزیکی شود، نه شیمیایی.

انجماد سریع مایعات یا افزایش فشار بخار در خطوط لوله می‌تواند به پارگی یا ترکیدگی تجهیزات بینجامد.

4. آسیب دیدگی در اثر پرتاب اجسام

یخ‌زدگی ناگهانی مواد یا انجماد مایعات در تماس با نیتروژن مایع، ممکن است باعث شکستگی ناگهانی و پرتاب قطعات شود.

5. تغییرات سریع در فشار یا دما

آزادسازی سریع نیتروژن از حالت مایع به گاز باعث ایجاد حجم زیادی گاز (تقریباً 700 برابر) می‌شود که می‌تواند به افزایش فشار ناگهانی در محیط یا ظروف منجر شود.

نکات ایمنی در استفاده از گاز نیتروژن

1. تهویه مناسب محیط

در هنگام استفاده از نیتروژن (ویژه در فضاهای بسته)، از سیستم تهویه مؤثر استفاده کنید تا اکسیژن کاهش نیابد.

از دتکتورهای اکسیژن برای پایش غلظت اکسیژن در فضاهای کاری استفاده شود.

2. استفاده از تجهیزات حفاظت فردی

دستکش مخصوص کرایو، پیش‌بند، محافظ صورت و عینک ایمنی برای کار با نیتروژن مایع الزامی است.

لباس‌ها باید ضدجذب و بدون پارگی باشند.

3. استفاده از ظروف و تجهیزات مخصوص

فقط از ظروف کرایوجنیک تاییدشده برای نگهداری نیتروژن مایع استفاده شود.

اطمینان حاصل کنید که ظروف و لوله‌ها دارای شیر اطمینان فشار هستند.

4. حمل‌ونقل ایمن

مخازن نیتروژن باید در وضعیت ایستاده و مهار شده حمل شوند.

در حین حمل، از قرار گرفتن در فضای بسته مانند خودروهای بدون تهویه جلوگیری شود.

5. آموزش و آگاهی کاربران

کارکنانی که با گاز نیتروژن یا نیتروژن مایع کار می‌کنند باید به‌خوبی آموزش دیده باشند.

علائم هشداردهنده خطر خفگی در محل نصب شود.

6. بررسی برچسب و وضعیت سیلندر

از سیلندرهایی استفاده کنید که دارای برچسب مشخص، گواهینامه معتبر و تاریخ اعتبار باشند.

از آسیب ندیدن شیر سیلندر یا نشتی گاز اطمینان حاصل کنید.

اقدامات اضطراری در صورت بروز حادثه

در صورت کاهش اکسیژن یا خفگی:

فرد را فوراً به فضای باز منتقل کنید.

از تجهیزات تنفسی استفاده کرده و امداد فوریتی (اورژانس) خبر دهید.

در صورت تماس با نیتروژن مایع:

محل سوختگی را به آرامی گرم کنید (نه با آب داغ).

از جدا کردن لباس یخ‌زده از پوست خودداری کنید.

فوراً به مرکز درمانی مراجعه کنید.

نحوه خرید نیتروژن و دریافت بار

در اینجا به طور کلی مراحل خرید نیتروژن و دریافت بار را شرح می دهیم:

برای خرید گاز نیتروژن شما میتوانید بعد از انتخاب نوع گرید نیتروژن و حجم مورد نیاز خود از طریق شماره های 02146835980 – 09128699025 با کارشناسان فروش ما تماس حاصل فرمایید . در صورت تایید کالا موارد درخواستی شما در کمترین زمان ممکن به شما مشتریان عزیز تحویل داده میشود.

برای دریافت بار میتوانید بعد از هماهنگی با باربری های معتبر سفارش خود را درب کارخانه سپهر گاز کاویان تحویل بگیرید.