تفاوت بین کپسول نیتروژن و تانک ازت چیست؟

سپهر گاز کاویان تولید کننده و تامین کننده گازهای خالص وترکیبی از جمله نیتروژن که دارای گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران می باشد.جهت خرید گازهای خالص و ترکیبی تماس بگیرید.02146835980 – 09304304437

کپسول نیتروژن به عنوان یکی از پرکاربردترین گازهای صنعتی و آزمایشگاهی، در دو حالت گازی و مایع عرضه می‌شود. کپسول نیتروژن برای نگهداری نیتروژن در حالت گاز تحت فشار و تانک ازت برای ذخیره و حمل نیتروژن مایع طراحی شده‌اند. در ادامه به بررسی تفاوت‌های کلیدی این دو می‌پردازیم.


کپسول نیترون و تانک

1. تعریف و ساختار

کپسول نیتروژن (Nitrogen Cylinder)

کپسول نیتروژن، یک سیلندر فلزی تحت فشار است که حاوی نیتروژن گازی با خلوص‌های مختلف (صنعتی، آزمایشگاهی، پزشکی) می‌باشد. فشار این کپسول‌ها معمولاً بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ بار است.

ویژگی‌ها:

  • جنس: فولاد یا آلیاژ آلومینیوم
  • ظرفیت: از ۵ لیتر تا ۵۰ لیتر (برحسب حجم داخلی)
  • فشار کاری: بالا (تا ۲۰۰ یا ۲۵۰ بار)
  • مجهز به مانومتر برای کنترل فشار خروجی

تانک ازت (Dewar Flask یا Liquid Nitrogen Tank)

تانک ازت، مخزنی مخصوص برای ذخیره و حمل نیتروژن مایع (LN₂) در دمای بسیار پایین حدود -196°C است. این مخازن به صورت دو جداره با خلأ بین جداره‌ها ساخته می‌شوند تا از تبخیر سریع جلوگیری شود.

ویژگی‌ها:

  • حالت ماده: نیتروژن مایع (نه گاز)
  • طراحی عایق حرارتی بسیار بالا
  • فاقد فشار بالا (معمولاً فشار پایین یا اتمسفریک)
  • در انواع قابل حمل (۶ تا ۵۰ لیتر) یا صنعتی (بالای ۱۰۰ لیتر)
موردکپسول نیتروژنتانک ازت
حالت مادهگازمایع
دمادمای محیط-196°C
فشاربسیار بالافشار پایین (اتمسفریک)
نیاز به تبخیرنداردبله، برای استفاده به گاز تبدیل می‌شود

2. کاربردها

کاربرد کپسول نیتروژن:

  • آزمایشگاه‌های تحقیقاتی
  • صنایع فولاد، نفت و گاز، شیمیایی
  • صنایع غذایی (برای ایجاد اتمسفر بی‌اثر)
  • باد کردن تایر هواپیما و خودروهای صنعتی
  • انتقال مواد شیمیایی حساس به اکسیژن
  • خنک‌سازی در برخی فرایندها

کاربرد تانک ازت:

  • نگهداری نمونه‌های زیستی (جنین، اسپرم، سلول)
  • کرایوتراپی (درمان با دمای پایین)
  • انجماد سریع مواد غذایی یا دارویی
  • انجماد لوله‌های صنعتی برای تعمیر
  • صنایع فضایی و موشکی
  • اثرات نمایشی در آزمایش‌های علمی

3. سیستم ایمنی و نگهداری

کپسول نیتروژن:

  • به دلیل فشار بالا، نیاز به شیر ایمنی، مانومتر و رگلاتور دارد.
  • باید در محل خشک، دور از گرما و محکم نگهداری شود.
  • در حمل‌ونقل نیاز به ترولی مخصوص دارد.

تانک ازت:

  • خطرات اصلی ناشی از دمای بسیار پایین (یخ‌زدگی پوست)
  • نیاز به تهویه مناسب برای جلوگیری از خفگی (به دلیل تبخیر)
  • نباید به صورت کامل درب آن بسته شود (برای جلوگیری از تجمع فشار)
  • استفاده از دستکش و محافظ چشمی الزامی است.

4. قیمت و نحوه خرید

قیمت کپسول نیتروژن:

  • بسته به حجم، فشار، خلوص و نوع گاز متفاوت است.
  • خرید اولیه شامل هزینه سیلندر و گاز، ولی در نوبت‌های بعدی فقط هزینه شارژ پرداخت می‌شود.

قیمت تانک ازت:

  • هزینه بالاتر نسبت به سیلندر نیتروژن به دلیل طراحی خلأ و عایق حرارتی
  • هزینه شارژ مجدد با نیتروژن مایع نیز باید در نظر گرفته شود.

نکته: نیتروژن مایع از نیتروژن گازی در هر لیتر ارزان‌تر است، ولی تجهیزات مورد نیاز گران‌تر و حساس‌تر هستند.

ویژگیکپسول نیتروژنتانک ازت
نوع گازنیتروژن گازینیتروژن مایع
فشار داخلیبالا (تا 250 بار)پایین یا صفر
دمامحیطیحدود -196 درجه سانتی‌گراد
جنس مخزنفولاد آلیاژیآلومینیوم دو جداره خلأ
قابلیت حملنسبتاً آسانسخت‌تر (به‌ویژه در تانک‌های بزرگ)
ایمنینیازمند مانومترنیازمند محافظ حرارتی و تهویه
تجهیزات جانبیمانومتر، رگلاتورتجهیزات تبخیر یا ظرف نگهداری نمونه

کدام را انتخاب کنیم؟

انتخاب بین کپسول نیتروژن و تانک ازت بستگی به نیاز شما دارد:

نیاز شماانتخاب مناسب
استفاده از نیتروژن برای دمیدن، بی‌اثر کردن، یا فرآیندهای صنعتیکپسول نیتروژن
نگهداری طولانی‌مدت از سلول‌ها، نمونه‌های زیستی، کرایوتراپیتانک ازت
حمل آسان و مصرف فوریکپسول نیتروژن
کاربرد پزشکی یا آزمایشگاهی خاص با دمای پایینتانک ازت

در نتیجه :

درک تفاوت بین کپسول نیتروژن گازی و تانک ازت (نیتروژن مایع) برای انتخاب صحیح در کاربردهای صنعتی، آزمایشگاهی یا پزشکی اهمیت بالایی دارد. کپسول نیتروژن برای تأمین گاز فشرده با کاربری گسترده مناسب است، در حالی که تانک ازت مخصوص ذخیره‌سازی نیتروژن در حالت مایع و دمای فوق‌العاده پایین است. هر دو نیاز به نگهداری ایمن و رعایت نکات فنی دارند.

چک‌لیست خرید کپسول نیتروژن :

مورد بررسیتوضیحات
✅ حجم سیلندررایج‌ترین حجم‌ها 10، 20 و 40 لیتر هستند.
✅ فشار کاریبررسی کنید فشار کاری تا چند بار است (150 تا 250 بار)
✅ نوع گاز و خلوصنیتروژن صنعتی (خلوص ۹۹%)، آزمایشگاهی (۹۹.۹۹%)، پزشکی
✅ برند و سازندهبرندهای معتبر: Luxfer، Worthington، Faber، سیلندرهای ایرانی
✅ وضعیت سیلندرسیلندر نو یا شارژ مجدد؟ توجه به تاریخ تست هیدرواستاتیک
✅ اقلام همراهمانومتر، رگلاتور، شلنگ انتقال، ترولی حمل
✅ خدمات پس از فروشگارانتی، تست دوره‌ای

چک‌لیست خرید تانک ازت (نیتروژن مایع)

مورد بررسیتوضیحات
✅ ظرفیت مخزنبین 3 لیتر تا 50 لیتر (برای پزشکی یا آزمایشگاهی)
✅ مدت نگهداریزمان نگهداری نیتروژن مایع از 2 تا 60 روز بسته به کیفیت عایق
✅ نوع استفادهآزمایشگاهی، دام‌پزشکی، پزشکی، صنعتی، انجماد
✅ وزن و حمل‌پذیریبررسی وزن خالی و پر شده
✅ نوع دربدرب پیچی، سوپاپ‌دار، با قفل ایمنی
✅ برندهای مطرحYDS (چینی)، MVE و Taylor-Wharton (آمریکایی)، Cryofab
✅ تجهیزات جانبیظرف تبخیر، اپلیکاتور، نگهدارنده نمونه، چرخ‌دستی مخصوص
✅ ایمنی و آموزشآموزش حمل و استفاده ایمن توسط فروشنده مهم است

⚠️ نکات ایمنی مهم هنگام کار با نیتروژن

هنگام استفاده از کپسول نیتروژن:

  • سیلندر را به دیوار زنجیر کنید تا نیفتد.
  • از مانومتر مناسب گاز نیتروژن استفاده کنید.
  • در فضای بسته کار نکنید؛ احتمال خفگی وجود دارد.
  • هرگز با ابزار فلزی به شیر سیلندر ضربه نزنید.

هنگام کار با تانک ازت:

  • از دستکش ضخیم، عینک ایمنی و لباس آستین‌دار استفاده کنید.
  • بخارات نیتروژن مایع ممکن است سبب یخ‌زدگی فوری پوست شود.
  • هرگز درب مخزن را به طور کامل نبندید (برای خروج بخارات تبخیر شده).
  • مخزن را به‌دور از نور خورشید و منابع گرما نگه دارید.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *